Rubber mallen maken en daarna een model in gips gieten. Het origineel kan het best een zo plat plat mogelijk object zijn. In het gebruikte voorbeeld een plastic model van de huid dat bij mij op school in de vakantie best even gemist kon worden.

Het is even weer iets anders dan een plaatje van de huid inkleuren. Het oude model kun je met afbeeldingen van internet vergelijken en in je nieuwe model zou je dan verbeteringen kunnen aanbrengen.

Voor groepswerk bij het vak biologie in een tweede klas van het VO is dit een leuk en zinvol practicum. De leerlingen leren eens op een andere manier de namen van de onderdelen van de huid. De gipsen modellen moeten dan wel klaar zijn.

De rubber mallen zouden bij handvaardigheid gemaakt kunnen worden. Een mooi samenwerkingsproject tussen biologie en handvaardigheid!

In een beetje goede schilder / hobby-zaak is deze latex verkrijgbaar. Een fles van een liter is niet goedkoop, maar je kunt er zeker drie tot vier mallen van maken, afhankelijk van de stevigheid die je wilt.

Het kan zijn dat je niet goed tegen de lucht van de latex kunt. Er zit namelijk ammonium in verwerkt. Buiten gebruiken en liefst ook buiten laten aandrogen. Mondkapje gebruiken als je denkt last te krijgen van je ademhaling. Voorzichtig aanbrengen en uitkijken voor spatjes.

Gebruik een blik om de latex in te schenken. Een laagje van een paar centimeter is voldoende. Meer heb je niet nodig want de latex is erg vloeibaar.

Er is geen haast bij.  Ga zeker niet wild tekeer. Je hebt voldoende tijd om een (dun) laagje aan te brengen.

Gebruik voor het maken van de latex-mallen oude kwasten. Als je geen oude kwasten hebt, koop dan de goedkoopste. Je kunt ze na een paar keer gebruiken echt weggooien. Het setje op de foto kostte  € 0,75 . Daarvoor kon ik het niet laten om er meerdere van te kopen.

Na gebruik afspoelen met (veel) koud water. (Warm water versnelt het vulcaniseerproces van de rubber. Dat betekent dat de latex te snel gaat klonteren. Dat maakt de kwast meteen onbruikbaar.)

Je moet veel water gebruiken anders verstopt de gootsteen misschien.

Het origineel model moet redelijk vlak zijn en je moet er mooi omheen kunnen werken. Voor de afwerking zou je tape aan de zijkant kunnen plakken, dan loopt de latex er niet onder en krijg je de rubber mal er naderhand makkelijker van af.

Je moet zeker 6 laagjes opbrengen maar tussentijds goed laten drogen. In het begin droogt de latex kleurloos in. Bij elke volgende laag wordt het dikker en komt er kleur in.

Dit is een zeer bewerkelijk zaakje. Tussendoor strijken, wachten, drogen, opnieuw strijken, etc. Je kunt beter meer dunne laagjes maken dan dikke lagen. Dan droogt het geheel beter.

Als de rubber eenmaal goed droog is, kun je de mal voorzichtig van het origineel afhalen. Sommige stukken lijken nog nat maar schijnt bedriegt. Het geheel voelt nu ook echt als rubber aan. Afspoelen onder water of er even in laten liggen is de volgende stap. De laatste vulkaniseerchemicaliën kunnen dan uitwerken. Je kunt de buitenkant een beetje inwrijven met talkpoeder maar dat hoeft niet.

Voor het echte werk en als je echt aan de slag wilt met meerdere modellen maken, moet je een steunmal (van gips) maken. Hierin ligt de eerste als je hem volgiet met gips en is het geheel steviger. (Zie vorige foto; hier ligt de rubber mal in de steunmal.)

Let op: De steunmal maak je voordat de rubbermal van het origineel afgehaald wordt. Om het model maak je een soort bakje waarin een boel gips gegoten wordt. Dit droogt bij elkaar erg lang.

Na ongeveer een dag, kun je beide delen van elkaar loshalen en verder laten drogen. De rubber zal enigszins krimpen en ten opzichte van de steunmal dus kleiner worden. Dat is niet zo heel erg; de iets grotere steunmal blijft voldoende steun geven.

Modelgips is het beste gips dat je kunt gebruiken. Het is duurder dan gewoon gips. De voordelen zijn dat, doordat het fijner is, het model naderhand gladder aanvoelt en dat het minder luchtbellen heeft na opdrogen. Met deze 2 1/2 kg kun je ongeveer 6 gipsen modellen maken.

Maak de gips goed schenkbaar, meng deze goed want klonters kun je naderhand niet gebruiken. Het model is daar namelijk te dun voor. Bovendien, klonters maakt het model minder stevig.

Na het volschenken van de mal, de mal even voorzichtig heen en weer schudden. Daarmee verdeel je de gipsmassa over de mal en gaan de grotere luchtbellen eruit. Ook wordt de bovenkant (later onderkant) goed vlak.

Naderhand het schenkbakje goed schoonspoelen, dan kun je het voor een volgende keer gebruiken.

Als de gips in de mal redelijk hard is geworden (maar wel nog vochtig aanvoelt), kun je hem ondersteboven eruit halen. Eventueel op een krant of plank leggen. Naderhand wat steuntjes eronder leggen, dan droogt de gipsen plaat nog sneller.

Het kan een goede week duren voordat het geheel echt helemaal droog is.

Het model tenslotte verven maak het echt af. Voor de huidskleur heb ik een potje acrylverf gekocht. Hoe gladder het model is, des te makkelijker gaat het verven.

Voor de andere kleuren kun je het beste goedkope huis- , tuin- en hobbyacrylverf gebruiken. Zelf mengen maakt het spannend. Je zou kunnen kiezen voor heel aparte kleuren.

Het verven kost natuurlijk veel tijd. Je zult verschillende maten (goede) kwastjes moeten gebruiken en de verf verdunnen met een beetje water helpt mee bij het aanbrengen. Om bepaalde effecten te bereiken, kun je sommige delen lichtjes aanstrijken met een andere kleur (bijvoorbeeld de vetbolletjes, de haarspiertjes, de haarzakjes en de kiemlaag).

Het formaat van het model van de huid is ongeveer 30 bij 22 cm.

Als je met een klas gipsplaten gaat verven, is het leuk om je leerlingen eerst uit te laten zoeken wat voor kleuren ze moeten gebruiken. Op internet zijn er genoeg afbeeldingen te vinden. Te denken valt aan sommige details die extra aangebracht kunnen worden op het gipsen model.

Uiteraard moet er hier en daar verf gemengd worden. Met de primaire kleuren (en een beetje wit en zwart) kun je alle andere kleuren maken.

Je kunt het beste met de huidskleur beginnen. De contouren binnen het model worden dan snel zichtbaar. Bovendien liggen de andere weefsels er als het ware 'boven op'. Het werkt gemakkelijker om van onderop naar boven toe te werken.

Je kunt al snel andere kleuren gaan gebruiken. De verf trekt betrekkelijk snel in het gips. Wel voorzichtig beginnen. Als je te snel werkt,  verf je er ook snel naast. Dan moet je wachten tot alles droog is en moet je weer die huidskleur als eerste doen.

Als je het moeilijk vindt om met een vaste hand te verven, ondersteun hem dan met je andere hand.

Dit oud gezegde gaat alleen op als je goede afspraken maakt en elkaar niet in de weg zit / verft. Hier zie je acht handen maar die zijn van slechts vier leerlingen.

Bij sommige modellen is het oppassen of je wel een geschikte mal kunt maken. Een doorsnede van het hoofd bleek ook erg geschikt te zijn, al was deze niet van plastic.

Bij het gebruik van modellen waarvan je niet weet uit welk materiaal ze bestaan, kun je ze het best voorbehandelen met acrylvernis. Deze hecht zich goed aan de bestaande verflaag. Zo heb je minder kans dat je de verf met het verwijderen van de rubbermal meetrekt.

Bij de neus is het even uitkijken hoe je de mal later van het origineel wegsnijdt. Ook hier moet je voldoende tijd nemen om te smeren en het te laten drogen.

Zo ziet de rubber mal eruit als je hem van het origineel afhaalt. Ook deze even schoonspoelen met koud water. Dan kunnen de laatste chemicaliën nog even uitwerken.

Bij het hoofd heb ik geen steunmal gemaakt. Dat bleek niet nodig te zijn; het model zelf was niet zo groot en de randen aan de zijkant van de mal bleken al vrij stevig te zijn. Bij deze mal was ik doorgegaan tot 8 lagen.

Het drogen kost gewoon tijd. Het gipsen model op een houten plaat ergens bovenop een kast leggen, is het beste. Je hebt er dan een paar dagen geen omkijken meer naar.

Inkleuren kun je doen naar eigen behoefte. Een plankje van juist formaat maken en de doorsnede bevestigen met goede lijm.

Als je er nog een schilderijhaakje aan vast maakt, heb je een mooie replica van een oud anatomisch model. Het formaat van het hoofd is ongeveer 30 bij 22 cm.

Het resultaat mag er zijn. De kleuren zijn nog echter dan het origineel.

Wat te denken van een dwarsdoorsnede van een jonge stengel? Het start weer met de basis.

Maar de echte kunst zit 'm in de natuur zelf .....

Eigenlijk is ie zo ook al mooi. Leuk om 'm zo aan de muur te hangen? Of ga je door naar het volgende level?

Een plantencel in vol ornaat! Dan krijg je toch gewoon zin om dit ook te gaan doen, niet? Persoonlijk vind ik dit een van de mooiste modellen, samen met de huid.

zelf knutselen? of toch liever kopen?

Als je het een uitdaging vindt, kun je het best zelf aan de slag gaan. De uitgebreide handleiding staat hierboven. Heb je weinig tijd, dan kun je de gipsen modellen ook bestellen. Onbeschilderd uiteraard.

 

De prijzen per stuk zijn als volgt:

- hoofd €9

- plantencel €9

- stengeldoorsnede €10

- huid €10

 

(Dit is excl. verzendkosten van € 7,25)

 

- Bij een bestelling van 5 of meer: korting van 5%.

- Bij een bestelling van 10 of meer: korting van 10%.

- Bij een bestelling van 15 of meer: korting van 15%. 

Bij interesse mail je naar het adres op de contactpagina.