mijn natuur in november

ringwond 

In een bos kom je vaak een boom tegen waarvan het lijkt alsof Staatsbosbeheer op vrijdagmiddag het bijltje erbij heeft neergelegd. Of in dit geval: de kettingzaag.

Nee, het heeft niets met het weekend te maken; hier is een zogenaamde ringwond gemaakt. En met opzet. In de stam is een zaagsnede gemaakt op een bepaalde specifieke diepte, zodat alleen de bastvaten doorgesneden zijn. Dat betekent dat de boom wel stoffen uit de bodem kan halen en kan transporteren naar de bladeren (via houtvaten)  maar niet andersom van de bladeren naar de wortels (via bastvaten). Opslag van stofwisselingsprodukten van de fotosynthese (in de bladeren) kan dus voor een winterperiode niet plaatsvinden.

Eigenlijk een beetje een zielig verhaal als je de reden van dit alles weet. De boom gaat nu namelijk heel  langzaam dood. Maar omdat hij nog dienst doet als schuilplaats en voedselbron voor allerlei dieren als vogels en insecten, hoeft hij nog niet meteen het veld te ruimen.

Of het bos in dit geval.

 

de kleuren van de bladeren

De bladeren gaan hun kleuren verliezen. Dat betekent voor een boom dat bladgroen via de nerven en vaatbundels teruggetrokken wordt en tijdelijk opgeslagen wordt in stam en wortel. Als de bladeren afvallen, verdwijnt het bladmoes. Dat is het spul tussen de bladnerven. Wat er dan overblijft is het bladskelet.

De boom zelf lijkt in het landschap dan ook vaak een skelet.

 

eikengallen 

Op de bladeren van eiken komen vaak ronde bolletjes voor. Met de eik zelf heeft dit niets te maken , het is niet van de boom zelf maar het gevolg van de aanwezigheid van galwespen. In een bolletje kom je er een larve van tegen. En soms meerdere, als er meerdere kamers in de bolletjes zitten.

Het bolletje ontstaat door ziek plantenweefsel (cellen die op deze manier vergroeid tot een bolletje), waarschijnlijk door een chemische stof die door de larve van de galwesp wordt uitgescheiden.

 

datura 

Datura's worden ook wel doornappels genoemd, vanwege de zaaddozen die met doornen begroeid zijn. Zelf zijn de planten bekender van de kelkachtige witte bloemen die wel tot 15 cm  groot kunnen worden en door het gewicht naar beneden gaan hangen. De bloemen zien uit als Engelentrompetten en dat is tevens de tweede Nederlandse naam voor de Datura.

Het is echter niet zo'n lieverdje als een engel want de familie is de Nachtschade (familie van de aardappels). Deze staan bekend om de giftige delen die ook in de farmacie verwerkt worden tot geneesmiddelen.

De indianen van Amerika speelden het klaar om er hallucinaties mee op te wekken. En als het slechter afliep, konden zelf geringe hoeveelheden via ademhalingsproblemen tot de dood leiden. De vergiftigingssymtomen zijn onder andere: roodkleuring van de huid, droge mond, vergroting van de pupillen, bewusteloosheid en coma.

Winnetou zou haast zeggen: "Don't try this at home!" 

Vraagje: was Winnetou een Roodhuid?

bolchrysanten 

Op bruiloften en partijen een leuke versierder en voor verjaardagen het ideale cadeau; de bolchrysant. Je geeft een plant en nog vrij goedkoop ook voor z'n volume en de gelukkige ontvanger moet maar wachten tot ie uitkomt. Ik vind er zelf niks aan.

Dat uitkomen gaat vrij rap. Potchrysanten zijn namelijk korte-dag-bloeiers. Dat wil zeggen dat wanneer de dagen korter worden, ze gaan bloeien.

De planten zijn al bij mensen bekend vanaf zo'n 2300 jaar geleden. Via Japan 1300 jaar geleden, namen de Europese zeelieden ze in 1700 naar onze streken. Op den duur werd de chrysant zelfs een heilige bloem. Momenteel is de plant veel in opkomst in Noord-Amerika. Daar worden er veel geteeld. In Nederland vindt de grootste aanvoer in september en oktober plaats en wordt er even met de verkoop gewacht. Ze zijn overigens wel het hele jaar te koop.

Ik moet geen chrysanten als cadeau krijgen. Gelukkig ben ik in januari jarig....dan zijn ze wel zo'n beetje uitgebloeid.

niet getruct

Zomaar een mooi boompje in de tuin. Het is de Japanse esdoorn. 's Avonds als er een lampje op schijnt,  lijkt het alsof ie licht geeft.

En dan twijfel ik of dat door de natuur komt of door de Datura.

 

Hatertse vennen

Staatsbosbeheer is gestart met de omvorming  van een deel van het Vennengebied rondom Hatert (Nijmegen). In plaats van bos wordt er plaats gemaakt voor heide. 

De dennen hielden veel water vast en dat spoelde niet door naar de lagere delen. Daardoor werden deze erg droog. Een naaldbos verdampt ook meer water dan heidevegetatie.Dit leidde tot verdroging van de vennen.

De unieke flora en fauna werd daardoor bedreigd.

Hatertse vennen, vervolg

Het gaat om ongeveer 5 ha bos. Door op de helling het bos te kappen, komt meer water in de vennen. Hierdoor herstelt de oorspronkelijke heidevegetatie in combinatie met vennen, graslandjes en houthakbosjes.

Reptielen en allerlei amfibieën profiteren daarvan want zij kunnen zich dan beter verplaatsen en hun leefgebied uitbreiden.

De hele operatie duur tot ongeveer eind november. Alle paden en wegen worden dan waar nodig hersteld.

 

trecherzwam

Alle zwammen behoren toe tot het rijk van de Schimmels. Zo ook deze Zeemleren trechterzwam. Ik hield hem al een tijdje in de smiezen maar deze groeide wel erg snel tegen de afgezaagde den.

In Zweden worden ze soms verdroogd en vermalen om later te verwerken in allerlei sauzen. Maar pas op: verwarring met andere trechterzwammen is altijd mogelijk. Er zijn zeer giftige of ongenietbare soorten die erg op deze lijken. Het beste is om ze maar allebei met rust te laten.